Jak wynika z badań przeprowadzonych przez EIGE (Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn) na stanowiskach dyrektorskich w największych polskich spółkach giełdowych zasiada zaledwie 16,2% kobiet. W Unii Europejskiej gorsze statystyki mają jedynie Czechy (15%), Luksemburg (10%) i Austria (13,4%).
Pozostawienie tego problemu do rozwiązania w ramach „wolnego rynku” nie przyniosło do tej pory oczekiwanego efektu, dlatego do gry wkroczył ustawodawca unijny. Ponad 2 lata temu została przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2381, której podstawowym celem jest zapewnienie bardziej zrównoważonej reprezentacji kobiet i mężczyzn wśród dyrektorów spółek giełdowych. Państwa członkowskie zobowiązane były do implementacji Dyrektywy do 28 grudnia 2024 r. Co prawda rządowy projekt ustawy jest obecnie na etapie konsultacji publicznych, ale już w 2025 r. możemy spodziewać się „równościowego” zamieszania na rynku.
Ogólny cel Dyrektywy, dotyczący zapewnienia zrównoważonej reprezentacji płci wśród dyrektorów spółek giełdowych, przekłada się na bardzo konkretne liczby. W myśl Dyrektywy, państwa członkowskie muszą nałożyć na spółki giełdowe obowiązek osiągnięcia któregoś z poniższych celów:
- zajmowanie przez osoby należące do niedostatecznie reprezentowanej płci co najmniej 40 % stanowisk dyrektorów niewykonawczych;
- zajmowanie przez osoby należące do niedostatecznie reprezentowanej płci co najmniej 33 % wszystkich stanowisk dyrektorskich, w tym zarówno dyrektorów wykonawczych, jak i niewykonawczych.
Każde państwo członkowskie ma prawo wyboru jednego z powyższych celów. Bazując na obecnym kształcie projektu rządowego, należy się spodziewać, że Polska zdecyduje się na drugi z zaproponowanych w Dyrektywie rozwiązań – osiągnięcie przez polskie spółki giełdowe parytetu 33% wszystkich stanowisk, zarówno w zarządzie, jak też w radzie nadzorczej spółki.
Niezastosowanie się przez spółkę giełdową do nowych regulacji, ma grozić karą pieniężną do wysokości 10% rocznego przychodu danej spółki wykazanego w ostatnim sprawozdaniu finansowym.
Zgodnie z Dyrektywą, wszystkie spółki giełdowe muszą dostosować się do nowych regulacji do 30 czerwca 2026 r. Rządowy projekt ustawy podtrzymuje ten termin w stosunku do prywatnych spółek giełdowych. Natomiast spółki giełdowe, w których prawa z akcji wykonuje minister właściwy do spraw aktywów państwowych, będą musiały stosować się do ustawowych parytetów już od 31 grudnia 2025 r.
Czy 2025 będzie rokiem równości w spółkach giełdowych? Zmiany już widać na horyzoncie!
Autor: Agnieszka Branicka